प्रवचन – 17.07.2025 – प पू श्री मुकेश मुनीजी म सा – (बिबवेवाडी जैन स्थानक)
आज बहुतेक माणसं दिवस-रात्र मेहनत करत आहेत — स्वतःसाठी, कुटुंबासाठी, भविष्यासाठी. पण या अखंड परिश्रमातही त्यांच्या चेहऱ्यावर समाधान, शांतता किंवा यशाचे प्रतिबिंब दिसत नाही. कारण त्यांचा सारा प्रयत्न हा भौतिक संपत्ती मिळवण्यामागे केंद्रित असतो. पैसा, प्रतिष्ठा, मालमत्ता या गोष्टी नक्कीच आवश्यक आहेत, पण केवळ ह्याच गोष्टींनी आयुष्यात खरं सुख मिळतं का?
खरं तर आत्मिक संपत्ती हेच आपल्या जीवनाचं अंतिम साध्य असावं. सत्य, ब्रह्मचर्य, धर्म, तप, जप, ज्ञान — हीच ती अमूल्य संपत्ती आहे जी ना चोरीला जाते, ना कोण कधी हिसकावू शकतं. ही संपत्ती मिळाली, की मनात शांती येते, जीवनात स्थैर्य निर्माण होतं, आणि आत्मा आनंदित होतो.
आपण सोनं विकत घेऊ शकतो, पण सुख विकत घेता येत नाही. आणि म्हणूनच आत्मिक संपत्ती मिळवण्यासाठी आवश्यक आहे – गुरूंच्या आज्ञेचं पालन आणि त्यांच्या सेवेत लीन होणं. गुरूंच्या चरणांची सेवा केल्यावरच त्यांचा आशीर्वाद प्राप्त होतो — आणि हा आशीर्वादच आत्म्याला खरी संपत्ती प्राप्त करून देतो.
“जो व्यक्ती आपले तन-मन गुरूचरणी समर्पित करतो, गुरूंच्या आज्ञेचे पालन करतो, त्याच्या सर्व जबाबदाऱ्या गुरू स्वतः स्वीकारतात. त्याला ज्ञान, विवेक आणि साधना शिकवतात आणि जीवनाच्या नाव पार लावतात.”
पण जो गुरूंचा अनादर करतो, त्यांच्या आचारात राहत नाही, तो भरकटतो आणि त्याच्या सर्व अपयशाची जबाबदारी त्याच्यावरच येते.
गुरू जर आपल्या शिष्याला चुका दाखवत असतील, तर त्या चुकीची जाणीव करून दिल्याबद्दल गुरूंना दोष न देता, आभार मानायला हवेत. कारण गुरू आपल्या आत्म्याला शुद्ध करतात, दोष दूर करतात आणि मार्गदर्शन करतात. सुधारणेसाठी गुरूंच्या सेवेत राहून साधना करणे आवश्यक आहे. कारण जो साधना करतो, तोच सिद्ध होतो.
आपल्या जीवनाचा खरा उद्देश हा आत्मिक उन्नतीत आहे. भौतिक यशात नाही, तर अध्यात्मिक मार्गात आहे. आणि हा मार्ग आपण गुरूंच्या चरणांशी एकरूप झाल्याशिवाय मिळत नाही. म्हणूनच, गुरूभक्ती हेच आत्मिक समृद्धीचे मूलमंत्र आहे.
